Voor professionals
Themadossiers | Armoede

Armoede

Lees voor

Armoede

1 op de 15 kinderen groeit op in armoede

Ongeveer 1 op de 15 kinderen groeit op in armoede. Zij groeien op in een gezin waarbij de ouder(s) moeite hebben om rond te komen. Er is vaak geen geld voor nieuwe kleding, schoenen of voor de kapper. Deze kinderen zijn minder vaak lid van een vereniging of sportclub. Ze maken weinig uitstapjes en gaan niet of nauwelijks op vakantie. Ook het vieren van een verjaardag of een kinderfeestje is niet vanzelfsprekend.

Vooral als een gezin langdurig in armoede leeft, heeft dit invloed op het opgroeien. Door stress en geldzorgen is het voor ouders/opvoeders moeilijk om bewust met opvoeding bezig te zijn. Kinderen worden dan minder gestimuleerd in hun ontwikkeling. Ze hebben een grotere kans om eerder met school te stoppen.

Signalen van armoede

Er zijn verschillende signalen die duiden op armoede in een gezin. Denk aan:

  • Een slechte persoonlijke verzorging van het kind. Het kind gaat bijvoorbeeld nooit naar de kapper, draagt oude schoenen en heeft geen (goede) winterjas.
  • Het kind heeft weinig sociale contacten: het neemt geen vriendjes of vriendinnetjes mee naar huis, geeft nooit een kinderfeestje, is geen lid van een (sport)vereniging of (sport)club.
  • Het kind heeft niet ontbeten of heeft geen eten of tussendoortje mee naar school.
  • Het kind heeft lichamelijke klachten als hoofdpijn, slecht slapen, slecht gebit, overgewicht.

Lees meer signalen op de Signalenkaart Armoede.

Wat kunt u doen?

Kinderen en ouders die in armoede leven, zullen er niet snel zelf over beginnen. Vaak schamen ze zich dat ze weinig geld hebben. Toch is het belangrijk erover te praten. Probeer daarom het gesprek aan te gaan waarbij u let op de volgende punten:

  • Houd er rekening mee dat ouders zich kunnen schamen.
  • Ga open het gesprek aan. Het kan immers zijn dat u de signalen niet goed heeft geïnterpreteerd. Wellicht is er geen armoede in het gezin maar speelt er iets anders.
  • Oordeel niet, stel open vragen en luister goed.
  • Vertel wat u hebt gezien of gehoord en waarom u zich zorgen maakt.
  • Vraag of en hoe u kunt helpen.

Handreikingen

De volgende handreikingen bieden praktische handvatten, tools en tips om armoede te herkennen, bespreekbaar te maken en er handelingsbekwaam mee om te gaan.

  • Omgaan met armoede in de jeugdgezondheidszorg: Deze handreiking biedt een denk- en werkkader in het omgaan met kinderen, jongeren en (aanstaande) ouders die in armoede leven. Er worden 11 werkwijzen beschreven voor het signaleren, ondersteunen en stimuleren bij kinderarmoede. De handreiking is ook voor professionals in de geboortezorg.
  • Omgaan met armoede op scholen: Concrete werkwijzen voor professionals op scholen in het basis- en voortgezet onderwijs om armoede te signaleren en leerlingen en ouders te ondersteunen en stimuleren.
  • Omgaan met armoede in het sociaal domein: Deze handreiking is bestemd voor professionals in het sociaal domein. In de handreiking komen verschillende denk- en werklijnen uit het sociaal domein samen. Dat maakt de handreiking een praktisch toepasbaar document.
  • Omgaan met armoede in de kinderopvang: Deze handreiking is bestemd voor professionals in de kinder- en gastouderopvang. De handreiking draagt bij aan bewustwording rond armoede en geeft ideeën en praktische tips hoe professionals kunnen omgaan met kinderen die in armoede leven.

Voorzieningen

  • Sam&; digitaal loket voor hulp aan kind in armoede: voorzieningen op het gebied van school, sport, cultuur, verjaardag en vrije tijd.
  • Jeugdfonds Sport en cultuur: contributie, lesgeld en benodigdheden voor sport en culturele activiteiten.
  • Stichting Leergeld: Ouders kunnen bij de lokale Leergeldstichting een aanvraag doen om hun kind(eren) mee te laten doen 00- 4 verschillende gebieden: onderwijs, sport, cultuur en welzijn.
  • Stichting Urgente Noden (SUN): voor mensen met acute financiële problemen. Aanvraag moet worden gedaan door een professionele hulp- of dienstverlener. Beschikbaar in Krimpenerwaard, Leiden, Leiderdorp, Voorschoten, Zoeterwoude.
  • Hulp bij armoede: Overzicht van organisaties in de buurt die kunnen helpen bij financiële problemen.
  • Stichting Babyspullen: Stichting Babyspullen zamelt landelijk gebruikte en nieuwe babyspullen in en maakt daar baby-startpakketten van. Deze pakketten worden via diverse instanties gratis aan (aanstaande) ouders die het financieel moeilijk hebben, verstrekt. Aanvraag moet worden gedaan door een hulpverlenende instantie, verloskundige of kraamzorgorganisatie.
  • Heppie vakanties en weekenden: voor kinderen van 6 tot en met 18 jaar die door geld- of andere zorgen niet of nauwelijks op vakantie kunnen.

Informatie voor ouders

Informatie voor jongeren

Ervaringenforum voor jongeren

Meer informatie voor professionals

Lokale informatie

Veel gemeenten hebben lokale regelingen en voorzieningen voor inwoners met een laag inkomen en/of geldzorgen. Klik op de naam van de gemeente voor meer informatie.

Uitgelicht

Bekijk ook